«Γιάλα- Γιάλα» ένα ξεχωριστό έθιμο από την παραμονή έως την ημέρα των Θεοφανείων στην Ερμιόνη

Κατ’ αρχή να σας πούμε πως μιλάμε για το τοπικό έθιμο του «Γιάλα- Γιάλα», γνωστό σε όλο το πανελλήνιο και όχι μόνο, που την ονομασία του την έχει πάρει από τα τραγούδια που τραγουδούν τα παιδιά που θα πέσουν στη θάλασσα από την παραμονή των Θεοφανίων και την άλλη μέρα το πρωί της γιορτής, τα οποία τραγούδια στο τέλος έχουν σαν μόνιμη επωδό τη φράση «Γιάλα – Γιάλα».

Σύμφωνα με το έθιμο τα παιδιά που πέφτουν στη θάλασσα είναι αυτά που είναι κληρωτοί την χρονιά αυτή.

Οι ρίζες της δημιουργίας του εθίμου βρίσκονται στο τέλος του 19ου αρχές του 20ου αιώνα και δημιουργήθηκε από παιδιά Ερμιονιτών σπογγαλιέων που την ημέρα αυτή και μετά άρχιζε η προετοιμασία για το μεγάλο και επικίνδυνο ταξίδι τους στα βόρεια παράλια της Αφρικής για σπογγαλιεία.

Το έθιμο έχει στοιχεία που έχουν σχέση με τη θρησκεία μας, τη θάλασσα και τη ναυτοσύνη, την άμιλλα, τη λεβεντιά και ακόμα ερωτικά στοιχεία θα λέγαμε.

Όλα αυτά αναφέρονται και εκφράζονται μέσα από τα λόγια των τραγουδιών που τραγουδάνε τα παιδιά που θα πέσουν στη θάλασσα από την παραμονή που στολίζουν τα σκάφη σύμφωνα με το έθιμο, για να πιάσουν το σταυρό και την εικόνα της βάπτισης,(έχουμε και αυτό το ξεχωριστό στο έθιμο) στην Ερμιόνη ρίχνουμε στη θάλασσα την ήμερα των Θεοφανίων εκτός από το σταυρό και την εικόνα της βάπτισης του Χριστού.

Το έθιμο τα παλιά χρόνια ήθελε  να πέφτουν  στη θάλασσα,  παιδιά ναυτικών και ψαράδων και γι' αυτό το λόγο, θεωρείτο καθαρά θαλασσινό έθιμο. Όμως σιγά – σιγά αυτό άλλαξε.  Τα ψαροπαίδια παίρνανε στην παρέα τους και φίλους τους από άλλες κοινωνικές τάξεις. Τα τελευταία 20-30 εισχώρησαν παιδιά Αρκάδων που έχουνε γεννηθεί εδώ κάτι που ήταν αδιανόητο τα παλιά χρόνια και τώρα έχουμε και παιδιά  Αλβανών μεταναστών που έχουν συγχωνευτεί στην τοπική μας κοινωνία. Αυτό κατά τη γνώμη μας είναι θετικό, διότι καταδεικνύει κοινωνική συνοχή με ότι αυτό σημαίνει για τις καλές κοινωνικές και αρμονικές σχέσεις των ανθρώπων.

Γενικά η όλη εικόνα που παρουσιάζει το έθιμο σε όλες τις πτυχές του είναι εντυπωσιακή, ειδικά για τους επισκέπτες που το βλέπουν για πρώτη φορά, γι’ αυτό άλλωστε θεωρείται και μοναδικό σε πρωτοτυπία σε όλη την Ελλάδα.

Αν βοηθάει ο καιρός, την ημέρα των Θεοφανείων οι δύο μεγάλες προβλήτες και η παραλία του βόρειου λιμανιού κατακλύζονται από κόσμο και αυτή η ημέρα είναι μια από τις ιδιαίτερες για την πόλη της Ερμιόνης.

ΣΤΑΜ. ΔΑΜ.
Φώτο Στέφος Αλεξανδρίδης 

Πηγή κειμένου: http://stamdamd.blogspot.com/